Layer 2 có lẽ là từ khoá không còn quá xa lạ đối với người dùng của thị trường tiền điện tử. Layer 2 là các giải pháp Blockchain mở rộng trên mạng lưới của Ethereum nhằm giải quyết, cải thiện các vấn đề mà trên mạng chính Layer 1 gặp phải như về khả năng mở rộng, tốc độ giao dịch và phí giao dịch cao.
Cũng đã có khá nhiều giải pháp Layer 2 ra đời như Optimistic, Zk Rollups, Plasma với các dự án như Polygon, Arbitrum, Optimism, zkSync, Starkware… Nhưng Zk Rollups vẫn là giải pháp được đánh giá cao nhất ở thời điểm hiện tại với ưu điểm về độ bảo mật, tốc độ, phí giao dịch và khả năng mở rộng.
Với Zk Rollups hiện tại có 2 dự án đi đầu với giải pháp này đó chính là Starkware và Zk Sync. Tại bài viết này CryptoViet sẽ thông tin chi tiết đến đến các bạn về dự án Starkware. Starkware là gì? sản phẩm và hệ sinh thái của Starkware có gì nhé.
Starkware là gì?
Starkware là công ty có trụ sở tại Israel đang xây dựng các dự án Blockchain Layer 2 cho Ethereum bằng cách sử dụng công nghệ STARK để tăng cường tính bảo mật và mở rộng.
Được phát minh bởi Starkware, zk-STARK có thể mở rộng sử dụng các hàm băm nhẹ để xác minh tính toàn vẹn tính toán một cách đáng tin cậy. Nói một cách đơn giản, nó là một hệ thống bằng chứng được tuyên bố là nhanh hơn và có khả năng mở rộng hơn những hệ thống khác, đồng thời phụ thuộc vào các giả định mật mã ít hơn nhưng an toàn hơn.
Giống như zkSync và các dự án Layer 2 khác, Starkware cuộn các giao dịch thành nhiều đợt và chứng minh tính hợp lệ của giao dịch. Các giải pháp mở rộng của Starkware sử dụng các bằng chứng dựa trên STARK để đảm bảo trải nghiệm người dùng an toàn, nhanh chóng và liền mạch với Ethereum.
Starkware đang xây dựng hai sản phẩm chính là: StarkNet và StarkEx.
Với các phẩm mở rộng của mình thì hiện tại trên Blockchain Layer 2 của Starkware cũng đang có những con số khá ấn tượng:
- Total Value Locked(TVL): 652 triệu USD
- Tổng số giao dịch: 201 triệu giao dịch
- Giao dịch tích luỹ: 648 tỷ USD
- NFT đã được đúc trên Starkware: 61.5 triệu NFT
Sản phẩm của Starkware
Sau khi đã biết Starkware là gì, thì chúng ta cùng đến với sản phẩm của Starkware. Hiện có 2 sản phẩm, giải pháp chính là StarkNet và StarkEx.
StarkNet
StarkNet là Blockchain zk-rollup phi tập trung mở, cho phép bất kỳ ai triển khai các hợp đồng thông minh của họ trên đó mà không cần sự cho phép.
StarkNet thực hiện các giao dịch và chuyển dữ liệu giao dịch trở lại mạng chính Ethereum theo lô, được bảo mật bằng các bằng chứng STARK. Do đó, StarkNet được hưởng lợi từ tính bảo mật và khả năng tổng hợp của Ethereum nhưng có thể mở rộng quy mô giao dịch trên Ethereum nhờ khả năng tương thích EVM của nó.
StarkNet Alpha đã hoạt động trên mạng chính Ethereum vào ngày 29/11/2021.
StarkNet Milestones
StarkEx
StarkEx là một giải pháp mở rộng quy mô lớp hai được điều chỉnh cho các DApp cụ thể, đặc biệt là các ứng dụng giao dịch DeFi như dYdX , DeversiFi và NFt như Immutable X.
Có thể nói StarkEx là một phiên khác của StarkNet nhưng không mở mà cần phải được cấp phép.
StarkEx hiện có thể được sử dụng trong ba chế độ cung cấp dữ liệu: DApps có thể chọn cuộn dữ liệu của họ on-chain trong chế độ zkRollup , xử lý nó off-chain trong một tùy chọn có tên là Validium hoặc sử dụng kết hợp của cả hai được gọi là Volition.
Ví dụ: dYdX dựa vào chế độ zkRollup để cung cấp các giao dịch nhanh và rẻ cho các nhà giao dịch của nó, trong khi DeversiFi, Immutable X và Sorare sử dụng chế độ Validium.
Điều này được thực hiện bởi Cairo, ngôn ngữ lập trình được sử dụng bởi các sản phẩm Starkware. Hơn nữa, với công nghệ Shared Prover (SHARP) đảm bảo rằng chi phí gas giữa các giao dịch trong một batch có thể được chia sẻ, dẫn đến phí gas rất thấp trên Starkware.
Các tính năng của StarkEx
Các đặc điểm nổi bật của Starkware
- Starkware không có thời hạn tranh chấp đối với các giao dịch vì chúng có thể được xác minh là hợp lệ mà không cần bằng chứng.
- Công nghệ STARK của Starkware phức tạp và bảo mật hơn so với Optimistic Rollups và cũng cao cấp hơn so với zkSync.
- Starkware có hệ sinh thái lớn và giải pháp StarkEx của nó đã được sử dụng bởi một số giao thức DeFi và NFT lớn như DeversiFi, Celer, Immutable X.
Hệ sinh thái Starkware
Với hai sản phẩm chính tính đến thời điểm hiện tại là L2 StarkNet và StarkEx thì hệ sinh thái của Starkware khá đa dạng với các dự án từ các mảnh ghép khác nhau như DEX, CEX, dự án Defi, Social, Metaverse, wallet,… và NFT.
Hệ sinh thái Starkware
Đội ngũ dự án Starkware
Đội ngũ dự án Starkware (còn nhiều thành viên khác)
Các nhà đầu tư của Starkware
Starkware Investors
Cơ hội nhận Airdrop từ Starkware
Giống như zkSync, Starkware hiện không có mã thông báo. Tuy nhiên, một bài báo trên CryptoBriefing về việc Starkware có thể phát hành token và được list sàn. Điều này hoàn toàn có thể, các bạn có thể thấy đợt airdrop và list sàn Binance vừa rồi của Optimism.
StarWare giới thiệu sẽ ra mắt Token StarkNet và Quỹ StarkNet Foundation. Hiện chưa có thông tin về phân bổ token airdrop nhưng 8.1% allocation vẫn chưa có thông tin phân bổ.
Hiện tại có 2 cách để các bạn kiếm Retroactive:
Cách 1: Trải nghiệm, testnet một số Dapp trong hệ sinh thái StarkNet như mySwap, Aspect,… bằng cách sử dụng ví Argent X, faucet token ETH testnet và TST để trải nghiệm.
Testnet Dapp trên hệ sinh thái của StarkNet
Các bạn lưu ý, testnet miễn phí không tốn gì cả nên khả năng được airdrop cũng không cao, nhưng vẫn nên thử biết đâu lại có tiền để DCA.
Cách 2: Chạy Node.
Cách này mình đánh giá dễ được airdop hơn vì bạn đang đóng góp trực tiếp vào quá trình kiểm tra và vận hành mạng lưới. Tuy nhiên cách này tốn kém chi phí ban đầu và mất nhiều thời gian để setup node, đòi hỏi anh em phải am hiểu cơ bản về code để xử lý các vấn đề phát sinh.
Anh em có thể đọc hướng dẫn chạy node StarkNet tại đây.
Lời kết
Trên đây CryptoViet vừa thông tin đến các bạn Starkware là gì, sản phẩm và hệ sinh thái của Starkware. Các bạn nên lưu ý phần tham gia retroactive để có cơ hội được nhận airdrop nhé.
Lưu ý, bài viết nhắm mục đích thông tin, không phải lời khuyên đầu tư, xin cảm ơn!
Trả lời