Mới đây, Cosmos vừa phát hành whitepaper mới với một số sự thay đổi và cập nhật ATOM 2.0.
Trong các sự thay đổi, cập nhật thì có một tính năng mới của ATOM 2.0 là Interchain Scheduler có sử dụng giải pháp Maximal Extractable Value (MEV). Giải pháp này giúp người dùng và Blockchain hưởng lợi kinh tế rất nhiều, và theo dữ liệu thì các bot đã kiếm trên 100 triệu USD/năm từ MEV.
Vậy cụ thể hơn, Maximal Extractable Value, MEV là gì và nó hoạt động như thế nào? CryptoViet sẽ thông tin đến các bạn tại bài viết này nhé.
MEV là gì?
MEV (Maximal Extractable Value) được mô tả là giá trị tối đa có thể được trích xuất từ quá trình sản xuất block bằng cách loại trừ và thay đổi thứ tự giao dịch trong một block. MEV liên quan đến lợi nhuận tích luỹ cho các thực thể sản xuất các khối trên mạng blockchain dựa trên các khả năng bao gồm, kiểm duyệt, sắp xếp lại các giao dịch trong các block.
“Miner Extracted Value” là thuật ngữ ban đầu được sử dụng để mô tả khái niệm này, nhưng một phần do Ethereum chuyển sang Proof-of-Stake, nơi các validator staking thay thế các miner giải quyết vấn đề, tạo ra các khối thì khái niệm, giải pháp Maximal Extractable Value đã được hình thành.
MEV là sản phẩm phụ của các thiết kế được áp dụng trong nhiều blockchain trong đó các validator chịu trách nhiệm xây dựng một khối và đề xuất nó để bổ sung vào chuỗi. Để xây dựng các khối mới, các nút thu thập các giao dịch được lưu trữ trong mempool , đây là vị trí nơi các giao dịch được lưu trữ trong khi chờ bổ sung vào blockchain.
Tuy nhiên, blockchain không thực thi các quy tắc về nội dung (các giao dịch) của một block hoặc thứ tự các giao dịch trong block. Các nhà sản xuất block, validator có thể tùy ý loại trừ hoặc sắp xếp lại các giao dịch theo cách họ muốn dựa trên phí giao dịch mà người gửi sẵn sàng trả, đó là cách MEV trở thành một ngành công nghiệp trị giá hàng triệu đô la.
Sơ đồ thể hiện các nhà sản xuất block đặt hàng giao dịch theo các khoản phí đã trả
MEV hoạt động như thế nào?
Mặc dù MEV được sử dụng để tham chiếu đến các nhà sản xuất khối, block, nhưng hầu hết MEV hiện tại được các nhà giao dịch mua tài sản với giá thấp trên một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) và bán với giá cao hơn trên một DEX khác(chênh lệch giá).
Những cơ hội đó thường xuất hiện sau khi một số chuyển động của thị trường(ví dụ như một giao dịch lớn được thực hiện) khiến giá của một mã thông báo trên một sàn giao dịch giảm xuống so với thị trường chung. Các nhà giao dịch kinh nghiệm có thể phát hiện ra sự khác biệt này và khai thác sự chênh lệch giá này để kiếm lợi nhuận.
Tất nhiên, các giao dịch này phải đi qua mempool trước khi chúng có thể được thực hiện, tại mempool sẽ có hai điều có thể xảy ra:
Nhà sản xuất khối nắm bắt được giá trị
Nhà sản xuất block(các validator) có thể từ chối xử lý giao dịch, do đó, nhà giao dịch sẽ mất cơ hội. Họ cũng có thể quyết định nắm bắt cơ hội cho mình bằng cách sao chép chi tiết giao dịch và tạo một giao dịch tương tự và đưa nó vào một khối.
Cuộc chiến đấu thầu giữa các Bot MEV
Một nhà giao dịch khác(hoặc bot nhà giao dịch) xem mempool có thể sao chép chi tiết giao dịch và gửi một giao dịch tương tự đến mempool với giá gas cao hơn , vì vậy nhà sản xuất khối thực hiện giao dịch của họ trước. Người gửi ban đầu có thể tăng phí giao dịch của họ để đáp lại và bắt đầu cuộc chiến đấu thầu, gọi là Priority Gas Auction, ưu tiên đấu giá phí gas.
Giả sử cơ hội kinh doanh chênh lệch giá được mô tả ở trên trị giá 1000 USD lợi nhuận, tức là tổng MEV có thể được trích xuất bởi nhà sản xuất khối. Đó là bởi vì nhà sản xuất khối cuối cùng quyết định việc bao gồm và vị trí của giao dịch trong một khối. Nếu nhà sản xuất khối quyết định lợi nhuận của nhà giao dịch là chênh lệch giữa tổng số MEV hiện có và phí trả cho nhà sản xuất khối để xử lý giao dịch.
Các hạn chế của MEV
MEV có thể dẫn đến các cuộc tấn công “frontrunning” đối với các nhà giao dịch
Frontrunning là khi một thực thể sao chép một giao dịch từ mempool và hối lộ nhà sản xuất khối bằng một khoản phí gas cao hơn để giao dịch của họ được đưa vào trước giao dịch ban đầu. Frontrunning gây ra “trượt giá” (tức là sự khác biệt giữa số lượng mã thông báo dự kiến và số tiền nhận được).
Điều này sẽ làm giảm số lượng token mà nhà giao dịch sẽ nhận được hoặc khiến giao dịch không thành công – nếu tiền của họ không thể mua số lượng token mong muốn với mức giá hiện đã thay đổi.
Một giao dịch không thành công do một cuộc tấn công frontrunning
MEV có thể tăng phí giao dịch và quá tải mạng
Một ảnh hưởng khác của các giao dịch liên quan đến MEV là áp lực mà họ gây ra đối với phí giao dịch trên toàn mạng lưới. Bởi vì các cơ hội MEV rất sinh lợi, các nhà giao dịch và bot được khuyến khích thực hiện các giao dịch trong các khối bằng cách trả giá phí gas cao. Việc tăng phí gas cũng ảnh hưởng đến những người dùng thường xuyên phải giao dịch với các nhà kinh doanh chênh lệch giá hoặc có nguy cơ bị trì hoãn các giao dịch của họ.
Việc đấu giá giữa các Bot MEV làm tăng số lượng giao dịch được đồn thổi thông qua peer-to-peer network. Điều này ảnh hưởng đến những người chạy node vì họ phải đầu tư vào băng thông cao hơn để theo kịp với chi phí thông báo.
MEV có thể ảnh hưởng đến bảo mật và phân quyền trong blockchain
Nếu các validator bắt đầu kiểm duyệt các giao dịch và nắm bắt các cơ hội kiếm lợi nhuận từ MEV, thì việc phân quyền của các blockchain công khai có thể bị đe dọa. MEV cũng có thể khuyến khích sự gia tăng của các “dark pools” là các mempools được phép vận hành bởi các nhà sản xuất khối chia sẻ lợi nhuận MEV trực tiếp với các nhà giao dịch. Các dark pools có thể phá hủy bản chất của Ethereum và dẫn đến việc tập trung hóa
Một mối quan tâm bảo mật liên quan đến MEV là các cuộc tấn công “time-bandit attacks”(cướp thời gian) nhằm thu lợi nhuận MEV. Các cuộc tấn công này không chỉ đe dọa khái niệm về tính cuối cùng trong blockchain mà còn có thể dẫn đến sự đồng thuận bị phá vỡ. Với nhiều công cụ khai thác kích hoạt chuỗi khôi phục, các nút khác sẽ khó phát hiện chuỗi chính xác.
Lợi ích của MEV là gì?
Mặc dù MEV có ý nghĩa tiêu cực, nhưng nó không phải lúc nào cũng có hại. Ví dụ: các nhà giao dịch chênh lệch giá đảm bảo rằng người dùng nhận được giá tốt nhất cho tài sản – đặc biệt là trên các sàn giao dịch phi tập trung – trong khi tự kiếm lợi nhuận.
Nếu một mã thông báo được định giá thấp hơn trên DEX, một lệnh bán lớn sẽ làm giảm giá niêm yết của nó, và nếu mã thông báo được định giá quá cao, một lệnh bán lớn sẽ làm giảm giá trị của nó. Nếu không có các nhà giao dịch phát hiện sự chênh lệch giá giữa các sàn giao dịch phi tập trung, thị trường DeFi sẽ thiếu hiệu quả.
Ví dụ về giao dịch chênh lệch giá, khai thác chênh lệch về giá stablecoin để kiếm 89% lợi nhuận
Lời kết
Trên đây CryptoViet vừa thông tin đến các bạn về giải pháp MEV(Maximal Extractable Value), giải pháp mà ATOM 2.0 sử dụng. Với các lợi ích và hạn chế của MEV thì liệu trong tương lai giải pháp này có được sử dụng rộng rãi ở các blockchain hiện có và sẽ có trong tương lai hay không? Cùng đợi xem nhé.
Lưu ý, bài viết nhắm mục đích thông tin, không phải lời khuyên đầu tư, xin cảm ơn!
Trả lời